Co kupić w Maroko – 10 idealnych marokańskich pamiątek

Marokańskie pamiątki – co warto przywieźć z Maroko?

Maroko to raj dla osób doceniających ręcznie tworzone przedmioty. Znajdziesz tam wiele przydatnych pamiątek, które nie tylko nie będą kurzyć się na półce, ale spełnią swoje funkcje użytkowe. Zawsze miło korzystać z przedmiotów, dzięki którym wracają wspomnienia. Dzięki temu mają dla nas większą wartość.

Gdzie warto kupować?

Najlepsze pamiątki i wyroby rękodzielnicze znaleźć można na targach, które ulokowane są w każdym mieście – czy większym czy mniejszym. Takie targi nazywane są sukami (arab. سوق). Są to popularne w krajach arabskich targowiska, na których znaleźć można wszystko – od przypraw po artykuły wystroju wnętrz i tekstylia.

Niezmienną cechą takich targów jest to, że atakują wszystkie zmysły jednocześnie. Jest tam głośno, tłoczno i kolorowo. Stoiska z jedzeniem kuszą zapachami a sprzedawcy intensywnie gestykulując starają się przyciągnąć jak najwięcej klientów. W samym tylko Marakeszu znaleźć można 18 targowisk podzielonych ze względu na przedmioty jakie się tam sprzedaje. Souk Ahiak to na przykład targ na którym sprzedawcy specjalizują się w tkaninach, na Souku Fekharines znajdziesz największy wybór ceramiki a na suku Dhabia wyroby jubilerskie.

Złota rada – trzeba się targować! Targowanie to sport narodowy marokańczyków. Wielu sprzedawców korzysta z niewiedzy turystów i oferują przedmioty w dużo wyższych cenach niż są one sprzedawane lokalnej społeczności. Nikt się nie obrazi jak będziesz się targować, a dzięki temu sporo zaoszczędzisz. Dla lokalsów to też atrakcja potargować się z niedoświadczonymi Europejczykami 😉

Zobacz co możesz przywieźć z Maroko i co będziesz mógł doceniać przez lata:

1. Kosmetyki, m. in. olej arganowy

Olej arganowy to jeden z najbardziej znanych symboli Maroka. To płynne złoto, jak określa się olejek, zyskało na świecie w ostatnim czasie niesamowitą popularność. Drzewo arganowe z którego pozyskuje się cenny surowiec jest endemitem. Można znaleźć go wyłącznie na jednym określonym terenie. Jest nim region Sus w południowym Maroku, pomiędzy As-Sawirą, a Agadirem.

Plantacja liczy około 700 do 800 ha i jest wpisana do światowego dziedzictwa UNESCO. OIejek arganowy cechuje się niezwykłymi zdolnościami nawilżającymi, redukuje zmarszczki i odmładza skórę. Ma szerokie zastosowanie w kosmetyce jak i medycynie naturalnej. Można go stosować zarówno na ciało jak i włosy.

Dla Berberów, czyli rdzennej ludności Maroka drzewa arganowe zwane były drzewami życia. Olejek wytwarzany jest ręcznie, co mocno podbija jego cenę. 

Gdy będziecie szukać olejku dla siebie uważajcie, gdyż wiele z wystawionych na sprzedaż produktów to podróbki, mieszanki wielu innych rodzajów olejów. Warto szukać oleju wyłącznie w certyfikowanych punktach, niekoniecznie na straganach. Sam olejek nie powinien być przechowywany w plastikowych, przezroczystych butelkach, a szczególnie w miejscach nasłonecznionych. 

Oprócz drogocennego złocistożółtego olejku w Maroku znajdziecie wiele innych kosmetyków: czarne mydło produkowane z oliwek czy oczyszczającą glinkę Rhassoul. Ciekawą pamiątką może być także rękawica zwana Kessa. Często używa się jej w łaźniach (Hammam). Rękawica służy do głębokiego oczyszczania i złuszczania skóry. Przygotowuje ciało do zabiegów pielęgnacyjnych. Wspomniane kosmetyki są dostępne w Polsce, ale chyba warto zrobić sobie spa w domowym zaciszu korzystając z przywiezionych skarbów i powspominać tym samym podróż.

2. Dywany i kilimy

Jak przystało na kraj pustynny Maroko słynie z pięknie tkanych dywanów. Istnieje wiele rodzajów jakie możemy kupić: berberyjskie, pustynne kilimy, gobeliny, czy włochate, wełniane dywany typu boucherouite. Na bazarach znajdziecie mnóstwo wzorów i rozmiarów – od dużych dywanów po chodniczki będące idealnym dodatkiem do oryginalnego wystroju wnętrza w stylu boho, czy rustykalnym. 

Wbrew pozorom przetransportowanie takiego dywanu do kraju nie jest lada wyczynem, gdyż sprzedawcy bardzo umiejętnie potrafią spakować największy nawet egzemplarz. Nawet gdy posiadasz ze sobą wyłącznie walizkę i lecisz samolotem zostaw w niej trochę miejsca, a na pewno zmieścisz tam dywanik o rozmiarach 120×150 cm.

Dla osób, które chciałyby zakupić dywan o większych gabarytach nic trudnego – każdy szanujący się sprzedawca jest w stanie wysłać wskazany przez Ciebie model pocztą. 

3. Wyroby z drewna Tui

Marokańczycy bardzo cenią swój kunszt związany z wyrabianiem ozdób i przedmiotów codziennego użytku z drewna marokańskiej tui, czyli tzw. tetraclinis articulata. Tuja ta jest spokrewniona mocno z drzewami cedrowymi. Podobnie jak drzewo arganowe tuja jest endemitem – zagrożona jest wyginięciem.

Samo drzewo rośnie bardzo wolno, dlatego samo drewno jest materiałem ekskluzywnym. Do dzisiaj drewniane elementy wnętrz Rolls Royce’ów produkowane są z tego rodzaju drewna. 

Większość drewnianych wyrobów z tui pochodzi z okolic regionu Essaouira – to tam znajduje się największy obszar występowania tych drzew. Cechą samego drewna jest jego twardość i kolor, różniący się zależności od tego czy drewno pochodzi z części bliżej korzenia, czy nie. Najczęściej jest ono odcienia lekko czerwonawego. Łatwo poddaje się polerowaniu Do tego lokalni rzemieślnicy wykorzystują wyłącznie cytrynę i oliwę. Jest to także od razu proces impregnacji, więc stolarze nie muszą używać żadnych sztucznych emulsji. I tak nie straci swojego koloru.

Na marokańskich targach znajdziecie mnóstwo przedmiotów wytworzonych z tui. Najczęściej ten rodzaj drewna łączy się z innymi (orzechem, cytrynowcem czy hebanem) tworząc w ten sposób piękne mozaiki na wszelkiego rodzaju szkatułkach, pudełeczkach, czy planszach do gry w szachy. 

4. Ceramika

Ceramika tuż obok dywanów to symbol Maroka. Produkuje się tam bogato zdobione naczynia codziennego użytku takie jak miski, kubki, talerze, ale także półmiski, wazy i inne przedmioty służące za dekorację wnętrz. 

Na każdym souku znajdziecie mnóstwo ceramicznego rękodzieła w jaskrawych żywych kolorach. Większość z nich ozdobiona jest tradycyjnymi marokańskimi wzorami, ale można znaleźć też ceramikę w bardziej stonowanych aranżacjach. 

Każde z miast wyróżnia własny styl i ornamentyka. Najsłynniejsze przedmioty ceramiczne znajdziecie w Fez, Safi  i Meknes. Przykładowo w Safi najczęściej spotkacie ceramikę o mocno połyskliwej strukturze i niebieskich kolorach. W Fez dominują z kolei odcienie ziemiste takie jak brąz, zieleń czy żółć.

Na pewno oko niejednej osoby podróżującej po Maroku przykuło uwagę ciekawe naczynie – miska z przykrywką w stożkowatym kształcie. Naczynie to służy do przygotowywania tradycyjnych potraw marokańskich zwanych Tadżin (lub Tażin). Samo naczynie też się tak nazywa. Na górze stożkowatego naczynia znajduje się specjalny “komin” z dziurką, która zapobiega wysuszaniu potraw. Podczas gotowania potrawy para wznosi się do stożka, skrapla się, a następnie opada z powrotem do naczynia. Dzięki temu potrawa utrzymuje stały pozom wilgotności.

Koczownicy przemieszczający się przez Afrykę Północną wykorzystywali takie naczynie jako rodzaj piekarnika. Tadżin umożliwiał im przygotowywanie jedzenia w dowolnym momencie, nawet kiedy pozostawali w jednym miejscu wyłącznie przez chwilę.

5. Kafelki i mozaiki zwane Zellidż

Pomimo raczej jednolitej kolorystycznie zabudowy Maroka, gdzieniegdzie przebijają się wielobarwne elementy. Są to kafelki. Ręczne wytwarzanie kafelek to dziedzictwo rzemieślnicze tego pustynnego kraju.

Najpiękniejsze kafelki znajdziecie w Fez, które jest stolicą w wytwarzaniu ręcznie malowanych płytek ceramicznych. Najchętniej wykorzystywane wzory to wzory geometryczne, które stanowią pewien deseń dla kafelek. Z jednolitych wzorów połączonych ze sobą układa się przepiękne mozaiki użytkowe zwane Zellige. Nazwę wymawia się zellidż (arab. الزليج )‎

Taka płytka to niecodzienna pamiątka jaką warto przywieźć z podróży po tym kraju. Nie musicie od razu przywozić płytki w ilości, którą można by obłożyć całe ściany, nawet jedna, a zwłaszcza ta jedna wkomponowana w Waszą przestrzeń sprawi, że będziecie pamiętać swoją podróż do Maroka na dłużej.

6. Miedziane wyroby

Na marokańskich soukach znajdziecie także wiele miedzianych wyrobów. Ten rodzaj rękodzieła artystycznego jest pilnie strzeżony przez generacje, które podejmują się jego wytwarzania.

Przedmioty miedziane jakie możecie znaleźć na targach to tygielki, tace, wazony czy bogato zdobione imbryki do herbaty. Przedmioty użytkowe to wspaniały pomysł na pamiątkę.

7. Tkaniny z włókien agawy

Kolejną oryginalną pamiątką przywiezioną z Maroko mogą być tkaniny, które produkuje się z naturalnych włókien agawy. Agawa jest powszechnie występującą rośliną na pustynnych terenach Maroka, więc tamtejsi osadnicy wykorzystywali jej sztywne i mocne włókna do produkcji materiałów. 

Miejscem, gdzie możecie spotkać największa ilość rzemieślników specjalizujących się w produkcji tego typu tkanin jest Fez, będące także stolicą przemysłu garbarskiego Maroka. 

Na stoiskach znajdziecie pledy, koce, chusty, narzuty, dżelaby a nawet dywany czy kilimy wyprodukowane dzięki tej roślinie przystosowanej do życia w warunkach pozbawionych dużych ilości wody. 

8. Kolorowane szkło

Kolorowe szkło to przede wszystkim zestawy do podawania herbaty, składające się z imbryka oraz malutkich kolorowych szklaneczek (małe, bo marokańczycy piją bardzo intensywną i słodką herbatę zaparzaną z liśćmi mięty i wieloma innymi przyprawami). Cały proces jej polewania jest ceremoniałem, więc trudno, żeby wlać całą zawartość od razu do dużej szklanki. 

Herbatę polewa się z jak największej wysokości, żeby cały trunek się spienił. Uważajcie! ta herbata jest naprawdę słodka – dużo bardziej słodka niż indyjskie Masala Chai podawane z mlekiem i przyprawami. 

9. Wyroby skórzane

Skórzane wyroby znajdziecie na targowiskach zwanych El Kebir. Maroko słynie ze skórzanego rękodzieła. Obróbka skóry to jedna z najstarszych tradycji marokańskich. Rzemieślnicy wykorzystują w swojej pracy wiekowe metody, których tajemnice pozostają w rodzinie i przechodzą z pokolenia na pokolenie. Marokańczycy wykorzystują do barwienia wyłącznie naturalne barwniki.

Techniki pracy różnią się w zależności od regionu:

Marrakesz – wyroby haftowane są kolorowymi nitkami i cienkimi paskami skóry zwanymi filali

Fez – skórę farbuje się często na zielono lub czerwono i przyozdabia ją złoceniami. Mówi się, że to właśnie tutaj znaleźć można najwyższej jakości skórzane wyroby, ze względu na długa tradycje garbowania i farbienia sięgającą XIII wieku. Gdy zdecydujesz się odwiedzić Fez na pewno warto wybrać się do największej garbarni w mieście, zwanej Chouara

Rabat – tutaj rzemieślnicy są fachowcami jeśli chodzi o wytłaczanie w skórze

Na marokańskich targach znajdziecie między innymi tego rodzaju skórzane wyroby:

• skórzane pufy
• galanterię, tj. skórzane torebki i walizki, portfele, paski i wiele innych
• marokańskie babouche, czyli tradycyjne płaskie kapcie, ze spiczastym zakończeniem

10. Berberyjskie kosze do chleba

Te kosze berberyjskie były pierwotnie używane do przechowywania płaskich tradycyjnych chlebów Khobs i ryżu. Są najczęściej wyplatane z trawy morskiej. Niekiedy wykańcza się je ozdabiając resztkami wełny. Ponieważ jest to zadziwiająco delikatna technika, wykonanie jednego koszyka może trwać nawet kilka dni!

Kosze wyplata się z także z włókien liści palmy iglastej, które występują w Afryce i na Madagaskarze. Materiał pozyskany w ten sposób nazywa się rafią. Drzewo rafii składa się z wielolistnych, podłużnych gałęzi. Same gałęzie potrafią sięgać do 18 metrów. Rafia materiałem biodegradowalnym, a Berberowie bardzo chętnie uprawiają ją ze względu na wszechstronne zastosowanie.

Plemiona berberyjskie na południu Maroka dekorują w sposób bardziej ekspresyjny. Jest on odmienny od tradycyjnego stylu arabskiego – na pewno bardziej kolorowy i żywy. Styl ten charakteryzuje się plemiennym wyglądem, geometrycznymi wzorami i wieloma kombinacjami kolorów. Żaden z koszy nie jest dokładnie taki sam, więc możesz mieć pewność, że Twoja pamiątka z Maroko będzie należała do tych jedynych w swoim rodzaju!

…