Japandi to styl dekorowania wnętrz, którego pierwsze ślady zaobserwować można od lat 50 ubiegłego wieku, więc nie jest to nowy trend. Ale to dopiero od kilku lat harmonijne połączenie designu skandynawskiego i japońskiego podbija świat.
Według raportu trendów pinteresta styl japandi zyskał 100% więcej wyszukiwań w 2020 względem roku poprzedzającego: https://business.pinterest.com/pl/content/pinterest-predicts/Japandi-aesthetic/. To znaczy, że boom na ten rodzaj estetyki dopiero się zaczyna i w 2021 roku japandi może okazać się niezwykle popularny. Ale zacznijmy od początku – skąd wogóle pomysł, żeby łączyć skandynawską aranżację wnętrz z japońską?
Spis treści
Historia stylu Japandi
Wszystko zaczęło się około 150 lat temu, kiedy po 220 latach polityki zamkniętych granic Japonia postanowiła otworzyć swoje granice dla obcokrajowców. Kraj ten od razu stał się pożądanym kierunkiem ówczesnych podróżników. Całkowite odizolowanie od świata zewnętrznego pozostawiło kulturę japońską nietkniętą. Japonia tym samym miała wiele do zaoferowania – stanowiła pewną kontrę do postępującego procesu globalizacji.
Była doskonałym źródłem inspiracji dla przyszłych projektantów. Jednymi z pierwszych, którzy z zaciekawieniem stawiali swoje pierwsze kroki na kompletnie odmiennej ziemi byli duńczycy, którzy już w tamtych czasach przykładali dużą uwagę do pielęgnowania otaczającej ich przestrzeni. Nastąpiła handlowa i kulturowa wymiana pomiędzy tymi dwoma krajami. Jednak punktem zapalnym fascynacji duńczyków nad kulturą japońską była książka napisana przez duńskiego oficera marynarki wojennej Williama Carstensena. I to właśnie wtedy zafascynowani duńczycy zaczęli przejmować wzorce estetyczne i styl życia japończyków.
Jak powstała nazwa Japandi?
Nazwa japandi to kontaminacja dwóch wyrazów “japan” i “skandi”. Wiele osób uważa, że śladów dzisiejszego duńskiego minimalizmu należy szukać właśnie we wczesnych wpływach japońskich. Można to dostrzec chociażby w słynnych duńskich, prostych i eleganckich meblach, ceramice, czy architekturze na planie otwartym, który w Japonii uwarunkowany był wielorodzinnym stylem życia, prowadzonym w harmonii z naturą.
Główne założenia stylu Japandi
Styl japandi łączy w sobie dwie koncepcje: japońskie wabi-sabi oraz skandynawska filozofia i styl życia określany terminem hygge. Pierwszy z nich to odnajdywanie piękna w niedoskonałości, asymetrii, prostocie. Docenianie piękna, które w istocie nie jest trwałe i pełne. W dekorowaniu wnętrz postawa ta może przybrać różny kształt. Będzie to na przykład nadanie większej wartości szarzejącym drewnianym panelom ściennym, niż takim nowo lakierowanym.
To samo dotyczyć będzie przedmiotów, które nadszarpnięte zębem czasu (np. pęknięty gliniany wazon) będą bardziej interesujące, będą posiadać wartość medytacyjną, bo przecież nikt nie zastanawia się nad losem nowych dekoracji, które siłą rzeczy nie mogą mieć tak bogatej przeszłości.
Duńskie hygge z kolei to koncepcja przytulności, i stworzenia jak najbardziej domowej atmosfery w designie. Idea ta wraz z wabi-sabi stanowi trzon stylu japandi. Wnętrza cechuje prostota, funkcjonalizm i czystość formy.
Jak wyglądają pomieszczenia urządzone w stylu Japandi?
Meble charakteryzują czyste linie i kształty. Ich eleganckie sylwetki muszą być przemyślanie zaprojektowane. Przeważają stonowane kolory i elementy wykonane z ekologicznych, naturalnych materiałów, takich jak kamień, glina, wełna czy len. Takie wypełniające przestrzeń dodatki to na przykład bambusowe maty, wiklinowe kosze, gliniane wazony z wetkniętymi w nie gałęziami. Tego typu atrybuty podkreślają swobodę i prostolinijność stylu japandi.
Jednak warto przy tym pamiętać o jednej z najważniejszych zasad, jaką jest przedkładanie funkcjonalności nad dekorację. Najważniejsza jest prostota i praktyczność, dlatego przestrzenie muszą być uporządkowane i jasne, więc nie można przesadzić z dekoracjami – na pewno wystarczy jeden obraz, czy fotografia, zamiast całego rzędu wiszących ramek. Dlatego w przypadku dekoracji warto postawić na jakość a nie na ilość. Taka taktyka nie zagraci pomieszczeń i pomoże stworzyć przewiewne i uporządkowane przestrzenie. Głównym materiałem aranżacyjnym jest drewno.
Szczególnie widoczne na ścianach, gdzie najczęściej wykorzystuje się nie tylko boazerie ale przede wszystkim lite płaty drewniane bez gęstych wzorów, na przykład wysokiej jakości sklejkę. Nierzadko znaleźć można także korek. Wykorzystanie drewna ma duże znaczenie estetyczne w przypadku japandi. Jest to ucieleśnienie przekonań obu regionów – skandynawii i japonii – o tym, że potrzeba bliskiego kontaktu człowieka z naturą jest fundamentalna dla jego egzystencji. Japończycy rzekli by, iż ta potrzeba to ich ikigai.
Zasada kontrastu, jako główne założenie stylu
Styl skandynawski i japoński bazują na podobnej wrażliwości projektowej, jednak istnieją pewne różnice, które właśnie w odpowiednim zestawieniu dadzą pełne spokoju i harmonii wnętrze. Oba style równoważą się i każdy oferuje coś drugiemu. Do zbyt eleganckich (dla niektórych) japońskich wnętrz wkracza skandynawskie zamiłowanie do rustykalnych przedmiotów. A skandynawska jasna i zimna kolorystyka zostaje wzbogacona japońskimi, bogatszymi, cieplejszymi tonami, bardziej nasyconymi, ale wciąż neutralnymi, np: odcienie ziemi, takie jak brąz, beż, zieleń, szarość, czy śliwka.
Styl japandi działa trochę na zasadzie kontrastów. Jasne, sosnowe skandynawskie meble łączy się z japońskimi, ciemnymi, z palisandru czy drewna teakowego. Północ Europy stawia na pledy i miękkie dywany i poduchy, natomiast kraj kwitnącej wiśni woli papierowe parawany, drewniane maty i tace.
Naczelna zasada – blisko ziemi
Jest to jedna z zasad japońskiej aranżacji wnętrz, która przeniknęła też do stylu japandi. W pomieszczeniu mogą znaleźć się wyłącznie niskie meble. Daje to poczucie wolnej przestrzeni i harmonii. Wzięło się to stąd, iż w kulturze japońskiej od dawna podłoga staje się centrum życia, to na niej spano i zasiadano, aby skonsumować potrawy. Japończycy nie mieli łóżek w zachodnim rozumieniu a najczęściej zasypiali na matach ze słomy ryżowej zwanych tatami.
Idąc tym tropem w stylu japandi warto postawić na niskie łóżko. Zamiast wysokiej szafy lepiej wybrać niski kredens a kuchnię zaprojektować bez szafek ściennych. Można także wykorzystać ławki z surowego drewna jako ciekawy element dekoracyjny. Pełni stylu doda zrównoważone oświetlenie bez jasnych i ostrych punktów świetlnych. Warto zainteresować się oświetleniem papierowym typu shoji.
Ostatnim elementem na jaki należy postawić są eleganckie rośliny takie jak bambus i bonsai. I tym samym mamy wszystko co chcieliśmy osiągnąć – harmonijne spotkanie wschodu i zachodu.